Resultaten enquête
\label{resultaten-enquuxeate-1}
In de enquête is als eerste geïnventariseerd wat de huidige gewoonten
zijn bij het beschikbaar stellen of bestuderen van te lezen teksten en
welke werkvormen daarbij worden gebruikt.
Zoals te verwachten valt, biedt de overgrote meerderheid (88%) van de
docenten het materiaal aan via Blackboard, maar 53% laat de studenten
boeken of artikelen ook geregeld zelf bemachtigen. 27% van de docenten
gebruikt nog (wel eens) gedrukte readers. Een klein deel van de te
bestuderen teksten wordt via andere wegen beschikbaar gesteld. Genoemd
worden e-mail en plaatsing op een ander platform (eigen website, Google
Docs, Feedback Fruits, Actively Learn).
De teksten worden van tevoren ingeleid (78%) en/of achteraf tijdens
college bediscussieerd (68%). Bij het bestuderen werken de studenten
individueel, werken ze samen en helpen elkaar, of benaderen de docent
tussendoor met vragen. Waar deze 3 opties elkaar bij de docentenrespons
percentueel niet veel ontlopen, geven studenten veel vaker aan dat ze
zich tot elkaar wenden, en minder vaak tot de docent. De onderlinge
communicatie tussen studenten verloopt vooral face-to-face en via social
media.
54% van de docenten is (zeer) positief over het idee van reading
platform met sociale annotatiefuncties, 25% is neutraal en 21% heeft
er weinig tot geen behoefte aan. Van de studenten is 64% positief, 26%
is neutraal en heeft 10% er weinig behoefte aan. Vergelijkbare
percentages studenten denken dat zo’n tool hen zou helpen bij het
bestuderen en begrijpen van de te lezen tekst. Sommige docenten en
studenten hebben de score leeggelaten, maar geven wel een tekstuele
respons. In het opmerkingenveld wordt vooral als voordeel genoemd dat
het lezen van teksten zo een interactief karakter krijgt. Studenten
kunnen leren van elkaar en komen tot een dieper begrip van de tekst.
Daarnaast zien docenten voordelen in het kunnen stroomlijnen van
discussies en de collegevoorbereiding. Anderen vrezen juist dat het
monitoren hen veel tijd zal kosten. Voor een aantal docenten lijkt het
bestaan van dergelijke tools een eye opener.
Sprekende citaten uit de opmerkingenvelden:
-
(Docent FSW) Het bestuderen van stof krijgt zo een interactief
karakter, waarbij je ook kan monitoren hoe de stof geïnterpreteerd
wordt. Ook voor casuïstiek erg interessante optie.
-
(Docent LUMC) Maakt dat men van elkaar kan leren en dat ook
zaken die een docent niet voorzien heeft die studenten niet snappen
aan het licht komen.
-
(Docent GW) Je kunt als docent veel beter zien waar studenten
moeilijkheden mee hebben, en dat vervolgens in college bespreken.
Bovendien kunnen studenten van elkaar leren en samen moeilijkheden
oplossen, waardoor je in college dieper op de stof kunt ingaan.
-
(Docent FSW) Ik weet nu nog niet hoe ik het in zou zetten, maar
het klinkt interessant genoeg om het te overwegen!
Enkele docenten geven aan meer te zien in zelfstandig werk of
face-to-face samenwerking.
-
(Docent GW) Typically, I prefer to leave students create their
own narrative of the reading, and any adjustments can be made in class
afterwards -this creates a richer class discussion.
-
(Docent FSW) Studenten vinden het moeilijk om on-the-spot te
brainstormen, notuleren, presenteren, discussiëren, debatteren en te
overleggen. Wij als universiteit zouden al onze resources moeten
investeren in het trainen van studenten zodat ze face-to-face leren
samen te werken. We hoeven niet te investeren in
online-samenwerkingstools, dit beheersen studenten (en veel docenten)
al en deze resources zijn makkelijk toegankelijk, vrij beschikbaar
zonder dat er universitaire ondersteuning voor nodig is. Aan de andere
kant, universitaire ondersteuning / ontwikkeling is hard nodig in het
face-to-face onderwijs.
Diverse docenten geven aan het copyright als hobbel te zien om teksten
aan studenten aan te bieden:
-
(Docent GW) Maar alleen als dit niet wordt gedwarsboomd door de
copyrightbepalingen…
-
(Docent JUR) Integratie in Blackboard van een dergelijke tool
zou problemen op kunnen leveren. We worden nu regelmatig op onze
vingers getikt: vanwege auteursrecht mogen geen teksten op Blackboard
worden geplaatst, we moeten een internetlink zoeken of studenten
moeten de tekst zelf opzoeken. Deze beperkingen zouden bij integratie
waarschijnlijk ook voor de samenwerkingstool gelden, waardoor dit bij
sommige teksten (en boekhoofdstukken) niet relevant is.
Studenten zien ook de voordelen van peer learning en een dieper
tekstbegrip. Wel geven sommigen aan dat dit alleen zin heeft bij een
hoge participatiegraad. Er is enige twijfel of studenten hiervoor
gemotiveerd zijn. Men vreest dat het gebruik verplicht zal worden
gesteld, of dat de beoordeling zal worden beïnvloed door ‘domme’ vragen.
Enkelen geven aan helemaal geen heil te zien in dit soort online
samenwerking en de voorkeur te geven aan papier, krijtbord en bespreking
in college.
-
(Student FSW) Ik zou het ontzettend leuk vinden om andermans
vragen over teksten te lezen, feedback te geven daarop, meningen uit
te wisselen en zelf vragen te kunnen stellen in de kantlijn van een
tekst. Geen hoge drempel voor vragen stellen, en vragen stellen is
heel belangrijk en leerzaam!
-
(Student GW) Het lijkt me nuttig om te zien of andere studenten
met dezelfde vragen zitten, of juist op hele andere dingen letten bij
het lezen van de tekst. Ik denk dat je hierdoor kritischer gaat lezen.
Maar ik denk ook dat je het dan verplicht zou moeten maken voor
iedereen om minstens een paar opmerkingen te plaatsen, anders zullen
sommigen wellicht alleen de opmerkingen lezen en de tekst overslaan.
-
(Student FSW) Dit klinkt als iets goeds. Aan de andere kant moet
er ook weer geen prikkel ontstaan om vragen te stellen om het vragen
stellen. Het is natuurlijk ook prima als iemand de tekst begrijpt
zonder online vragen te stellen, en dat moet diens beoordeling niet
beïnvloeden. Het lijkt me belangrijk om niet door te schieten in het
gebruik van dit soort tools.
-
(Student FGGA) Actieve bijdrage in zo’n tool als voorwaarde
stellen laat het lijken alsof er alleen via digitale media zou moeten
worden samen gewerkt, terwijl juist er veel ’offline’ kan worden
gedaan door een persoon.
Zoals al uit de opmerkingen bleek, zien docenten weinig in een
chatfunctie (48% negatief, 35% neutraal en 16% positief), maar ook
studenten hebben hieraan weinig behoefte en zijn overwegend neutraal
(58%, tegen 31% positief en 13% negatief).
Blackboardintegratie wordt door de meeste studenten en docenten
toegejuicht. Van de docenten is 64% hierover positief en 27% neutraal.
10% heeft er geen behoefte aan. Bij de studenten zijn de percentages
53% positief, 26% neutraal en 21% heeft er minder behoefte aan.
Over het meetellen van actieve bijdragen zijn docenten het niet eens.
36% wil dit wel, 25% juist niet en 39% weet het nog niet. Ook de
studenten zijn in dubio. 42% ziet het niet zitten, 33% is neutraal en
25% heeft er geen probleem mee.
De meeste docenten kennen geen geschikte tool op dit gebied. 4 docenten
noemen Feedback Fruits en eentje noemt ActivelyLearn en Perusall.
Tot slot worden enkele extra wensen wat betreft functionaliteit of inzet
van deze tools genoemd:
-
(Docent W&N) Samenvatting van student reacties (soort voting
systeem), zodat je zowel de groep als de individuen kunt benaderen
-
(Docent LUMC) Verbinden met digitaal (ontwikkelings) portfolio
-
(Docent FSW) Het lijkt me goed als een dergelijke tool altijd
beschikbaar is voor studenten (dus los van een specifieke cursus). Het
lijkt me een goede manier om samen artikelen te bestuderen bijv. als
voorbereiding op een tentamen.
-
Onderzoek van de tools
\label{onderzoek-van-de-tools-1}
In de kern gaat het er bij deze tools om dat de docent content uploadt,
die door de studenten bestudeerd moet worden. Hoewel het te bestuderen
materiaal meer kan omvatten dan alleen tekstdocumenten (bv. presentaties
of multimedia) en deze media in sommige van de onderzochte tools ook
geüpload kunnen worden, hebben we ons bij het onderzoek beperkt tot
tekstannotatie. In het andere geval zal voor de annotatie van
niet-tekstuele materialen naar andere tools moeten worden uitgeweken.
Bij het onderzoek kwam hier en daar ook de wens naar voren om producten
van studenten op deze manier te kunnen annoteren. Dan hebben we het over
(peer) review. De geijkte tool hiervoor is Turnitin, maar een van de
onderzochte tools (Annotatietool) blijkt dit ook te bieden. Dit is
echter verder buiten beschouwing gelaten, en omgekeerd is ook niet
onderzocht of tools als Turnitin de functionaliteit van een sociale
annotatietool kunnen bieden (waarbij niet studenten maar de docent een
tekst plaatst, en studenten in de marge kunnen discussiëren).
We hebben in dit deel van het project de volgende tools onderzocht:
-
Feedback Fruits
-
Perusall
-
Actively Learn
-
Annotatietool
Bij de vergelijking hebben we vooral gelet op de volgende aspecten:
-
Mogelijkheden tot koppeling aan de leeromgeving.
-
Content management en de aanwezigheid van auteursrechtelijke
waarborgen.
-
Functionaliteit voor docenten, zoals het didactisch kunnen inbedden
van de tekst en heldere analyses van de studentbijdragen en
-participatie.
-
Functionaliteit voor studenten, zoals een helder overzicht over de te
lezen teksten en de discussie, en de mogelijkheid om ook eigen
notities te maken.
Korte beschrijvingen van de tools bevinden zich in Bijlage 4. De
volledige lijst van criteria en de score van de tools daarop is te zien
in Bijlage 5.
Feedback Fruits verdient aparte vermelding omdat het veel meer is dan
een tekstannotatietool. Het is een brede flipped-classroomlaag over de
standaard leeromgeving heen. Zo bevat het allerlei interactie tussen de
docent en studenten (live tijdens college en na afloop daarvan). Er
waren in 2015 pilotmogelijkheden voor dit product, maar die sloegen
binnen de UL niet aan (wel bij het LUMC), mede doordat de tool niet in
een hokje past. De leverancier heeft inmiddels een nieuwe versie (‘2.0’)
aangekondigd, die docenten en vooral studenten nog meer moet activeren.
Deze versie is volop in ontwikkeling en zal ook voortdurend
doorontwikkeld worden. De leverancier heeft namelijk een bijbehorende
Onderwijs Doetank 11Zie http://onderwijsdoetank.nl/.
gelanceerd, waarin samen met partners structureel zal worden gewerkt aan
innovatieve onderwijsoplossingen. De evaluatie van Feedback Fruits is
deels gebaseerd op presentaties en aanvullende gesprekken over versie
2.0. We hebben deze versie echter niet live kunnen aanschouwen, waardoor
de beoordeling mogelijk niet overal even accuraat is. De functies die
niet relevant zijn voor het annotatiegedeelte, zijn in dit onderzoek
buiten beschouwing gebleven.